Tüketici Hakem Heyetleri Yönetmeliği<\/h4>\n
21 Eylül 2022 Tarihli Resmi Gazete<\/p>\n
Sayı: 31960<\/p>\n
Ticaret Bakanlığından:<\/p>\n
BİRİNCİ BÖLÜM<\/strong><\/p>\n Başlangıç Hükümleri<\/strong><\/p>\n Amaç<\/strong><\/p>\n MADDE 1-\u00a0<\/strong>(1) Bu Yönetmeliğin amacı, tüketici hakem heyetlerinin kurulması ve çalışmasına ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.<\/p>\n Kapsam<\/strong><\/p>\n MADDE 2-\u00a0<\/strong>(1) Bu Yönetmelik, tüketici hakem heyetlerinin kuruluşu, çalışma usul ve esasları ile iş ve işlemlerini kapsar.<\/p>\n Dayanak<\/strong><\/p>\n MADDE 3-\u00a0<\/strong>(1) Bu Yönetmelik,\u00a07\/11\/2013\u00a0tarihli ve\u00a06502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun<\/a><\/strong>\u00a072\u00a0nci\u00a0ve 84 üncü maddelerine dayanılarak hazırlanmıştır.<\/p>\n Tanımlar<\/strong><\/p>\n MADDE 4-<\/strong>\u00a0(1) Bu Yönetmeliğin uygulanmasında;<\/p>\n a) Bakanlık: Ticaret Bakanlığını,<\/p>\n b) Başkan: Tüketici hakem heyeti başkanını,<\/p>\n c) Genel Müdürlük: Tüketicinin Korunması ve Piyasa Gözetimi Genel Müdürlüğünü,<\/p>\n ç) Hizmet: Bir ücret veya menfaat karşılığında yapılan ya da yapılması taahhüt edilen mal sağlama dışındaki her türlü tüketici işleminin konusunu,<\/p>\n d) İl müdürü: Ticaret il müdürünü,<\/p>\n e) İl müdürlüğü: Ticaret il müdürlüğünü,<\/p>\n f) Kamu Alacakları Tahsilat Platformu: Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından geliştirilen, kurumlara ait işlemlerin tahsilat ve takip süreçlerinin tümüne ait işleri koordine edip çıktılarının geri bildirimini ve raporlanmasını sağlayan uygulamalar bütününü,<\/p>\n g) Kanun:\u00a07\/11\/2013tarihli ve 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunu,<\/p>\n ğ) Kayıtlı elektronik posta: Elektronik iletilerin gönderimi ve teslimatı da d\u00e2hil olmak üzere kullanımına ilişkin olarak hukuki delil sağlayan, elektronik postanın nitelikli şeklini,<\/p>\n h) Kayıtlı elektronik posta hesabı: Orijinal ileti gönderme ve alma ile kayıtlı elektronik posta iletisi alma yeteneğine sahip kayıtlı elektronik posta sisteminde oluşturulan elektronik posta hesabını,<\/p>\n ı) Mal: Alışverişe konu olan; taşınır eşya, konut veya tatil amaçlı taşınmaz mallar ile elektronik ortamda kullanılmak üzere hazırlanan yazılım, ses, görüntü ve benzeri her türlü gayri maddi malları,<\/p>\n i) Sağlayıcı: Kamu tüzel kişileri de d\u00e2hil olmak üzere, ticari veya mesleki amaçlarla tüketiciye hizmet sunan ya da hizmet sunanın adına ya da hesabına hareket eden gerçek veya tüzel kişiyi,<\/p>\n j) Satıcı: Kamu tüzel kişileri de d\u00e2hil olmak üzere, ticari veya mesleki amaçlarla tüketiciye mal sunan ya da mal sunanın adına ya da hesabına hareket eden gerçek veya tüzel kişiyi,<\/p>\n k) Tüketici: Ticari veya mesleki olmayan amaçlarla hareket eden gerçek veya tüzel kişiyi,<\/p>\n l) Tüketici Bilgi Sistemi: Tüketicilerin başvurularını elektronik ortamda ilgili tüketici hakem heyetine iletebildikleri ve tüketici hakem heyetlerinin tüm iş ve işlemlerini gerçekleştirdikleri çevrimiçi sistemi,<\/p>\n m) Tüketici hakem heyeti: Tüketici işlemleri ile tüketiciye yönelik uygulamalardan doğabilecek uyuşmazlıklara çözüm bulmak amacıyla oluşturulan hakem heyetini,<\/p>\n n) Tüketici işlemi: Mal veya hizmet piyasalarında kamu tüzel kişileri de d\u00e2hil olmak üzere ticari veya mesleki amaçlarla hareket eden veya onun adına ya da hesabına hareket eden gerçek veya tüzel kişiler ile tüketiciler arasında kurulan; eser, taşıma, simsarlık, sigorta, vek\u00e2let, bankacılık ve benzeri sözleşmeler de d\u00e2hil olmak üzere her türlü sözleşme ve hukuki işlemi,<\/p>\n o) Tüketici örgütleri: Tüketicinin korunması amacıyla kurulan dernek, vakıf veya bunların üst kuruluşlarını,<\/p>\n ö) Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi: Adalet hizmetlerinin elektronik ortamda yürütülmesi amacıyla oluşturulan bilişim sistemini,<\/p>\n ifade\u00a0eder.<\/p>\n İKİNCİ BÖLÜM<\/strong><\/p>\n Kuruluş, Görev ve Yetki Alanı<\/strong><\/p>\n Kuruluş<\/strong><\/p>\n MADDE 5-\u00a0<\/strong>(1) Bakanlık; başvuru sayısı, nüfus yoğunluğu ve benzeri hususları dikkate alarak tüketici hakem heyetleri oluşturmakla görevlidir.<\/p>\n Görev alanı<\/strong><\/p>\n MADDE 6-\u00a0<\/strong>(1) Tüketici hakem heyetleri, tüketici işlemleri ile tüketiciye yönelik uygulamalardan doğabilecek uyuşmazlıklara ilişkin başvuruları karara bağlamakla görevlidir.<\/p>\n (2) Tarafların\u00a09\/6\/1932\u00a0tarihli ve\u00a02004 sayılı İcra ve İflas Kanunundaki<\/a><\/strong>\u00a0hakları saklı kalmak kaydıyla; değeri otuz bin Türk Lirasının altında bulunan uyuşmazlıklarda tüketici hakem heyetlerine başvuru zorunludur. Bu değer ve üzerindeki uyuşmazlıklar için tüketici hakem heyetlerine başvuru yapılamaz.<\/p>\n (3) Tüketici hakem heyetine yapılacak başvurularda, başvuru tarihindeki parasal sınır dikkate alınır.<\/p>\n (4) Başvurunun, tek bir uyuşmazlıkla ilgili olması ve uyuşmazlık konusunun bu maddede belirtilen parasal sınırı aşması halinde, sınırı aşan kısımdan feragat edilerek tüketici hakem heyetine başvuru yapılabilir. Parasal sınırı aşan kısım için tekrar tüketici hakem heyetine başvuru yapılamaz.<\/p>\n (5) Bu maddede belirtilen parasal sınır her takvim yılı başından itibaren geçerli olmak üzere, o yıl için\u00a04\/1\/1961\u00a0tarihli ve\u00a0213 sayılı Vergi Usul Kanununun<\/a><\/strong>\u00a0mükerrer 298 inci maddesi hükümleri uyarınca tespit ve ilan edilen yeniden değerleme oranında arttırılarak uygulanır. Bu artışın hesabında bin Türk Lirasının küsuru dikkate alınmaz.<\/p>\n (6) Tüketici hakem heyetleri, görev ve yetki alanına giren başvuruları gereğini yapmak üzere kabul etmek zorundadır.<\/p>\n (7) Bu madde tüketicilerin ilgili mevzuatına göre alternatif uyuşmazlık çözüm mercilerine başvurmasına engel değildir.<\/p>\n Yetki alanı ve iş bölümü<\/strong><\/p>\n MADDE 7-<\/strong>\u00a0(1) Tüketici hakem heyetlerinin yetki alanı ile iş bölümü Bakanlıkça belirlenir.<\/p>\n (2) İl tüketici hakem heyetleri il sınırları içinde, ilçe tüketici hakem heyetleri ise ilçe sınırları içinde yetkilidir. Tüketici hakem heyeti kurulmayan ilçelerde Bakanlıkça o ilçe için belirlenen hakem heyeti yetkilidir.<\/p>\n (3) Başvurular, tüketicinin yerleşim yerinin bulunduğu veya tüketici işleminin yapıldığı yerdeki tüketici hakem heyetine yapılabilir.<\/p>\n (4) Üçüncü fıkra uyarınca başvuru yapılabilecek ilçede tüketici hakem heyetinin kurulmamış olması halinde, başvurular o ilçe kaymakamlığına yapılabilir. Başvurular, kaymakamlıklarca gereği yapılmak üzere Tüketici Bilgi Sistemine gecikmeksizin kaydedilerek Bakanlıkça belirlenen yetkili tüketici hakem heyetine iletilir.<\/p>\n ÜÇÜNCÜ BÖLÜM<\/strong><\/p>\n Başkan ve Üyeler ile İlgili Esaslar<\/strong><\/p>\n Başkan ve üyeler<\/strong><\/p>\n MADDE 8-\u00a0<\/strong>(1) Başkanlığı illerde il müdürü, ilçelerde ise kaymakam veya bunların görevlendireceği bir Devlet memuru tarafından yürütülen tüketici hakem heyeti;<\/p>\n a) Belediye başkanının konunun uzmanı belediye personeli arasından görevlendireceği bir üye,<\/p>\n b) Baronun, mensupları arasından görevlendireceği bir üye,<\/p>\n c) Satıcı veya sağlayıcının tacir olduğu uyuşmazlıklarda ticaret ve sanayi odasının ya da bunların ayrı ayrı örgütlendiği yerlerde ticaret odasının; satıcı veya sağlayıcının esnaf ve sanatk\u00e2r olduğu uyuşmazlıklarda, illerde esnaf ve sanatk\u00e2rlar odaları birliğinin, ilçelerde ise en fazla üyeye sahip esnaf ve sanatk\u00e2rlar odasının görevlendireceği bir üye,<\/p>\n ç) Tüketici örgütlerinin kendi aralarından seçeceği bir üye,<\/p>\n olmak\u00a0üzere başkan d\u00e2hil beş üyeden oluşur. Başkan ve üyelerin yedekleri de ilgili kurum ve kuruluşlarca ayrıca belirlenir. Birden fazla baro kurulan illerde tüketici hakem heyetlerine üye görevlendirilmesi, baroların eşit ve dönüşümlü temsili esas alınarak yapılır. Görevlendirmeye ilişkin usul ve esaslar Türkiye Barolar Birliği tarafından belirlenir.<\/p>\n (2) Başkanın toplantıya katılamadığı durumlarda, baro temsilcisi üye tüketici hakem heyetine başkanlık eder.<\/p>\n (3) Tüketici hakem heyetinin eksik üyelikler sebebiyle oluşumunun sağlanamadığı durumlarda bu üyelikler, 9 uncu maddede belirtilen şartları taşıyan Devlet Memurları arasından illerde il müdürü, ilçelerde ise kaymakam tarafından görevlendirme yapılarak tamamlanır.<\/p>\n (4) Başkan dışındaki üyelerin görev süresi üç yıldır. Görev süresi bitenler yeniden görevlendirilebilir veya seçilebilir. Görev süresi sona eren üyenin üyeliği, yerine görevlendirilen veya seçilen kişi göreve başlayıncaya kadar devam eder.<\/p>\n (5) İstifa, ölüm, üç aydan fazla sürekli hastalık ve diğer nedenlerle görev süresi dolmadan önce boşalan üyelikler için yedek üye göreve devam eder ve kalan süreyi tamamlar.<\/p>\n (6) Tüketici hakem heyetinin başkan ve üyeleri birden fazla tüketici hakem heyetinde görev alamaz.<\/p>\n Üyelerde aranacak şartlar<\/strong><\/p>\n MADDE 9-\u00a0<\/strong>(1) Tüketici hakem heyeti başkan ve üyelerinin aşağıdaki şartları taşıması zorunludur:<\/p>\n a) Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmak.<\/p>\n b) 18 yaşından küçük olmamak.<\/p>\n c)\u00a014\/7\/1965tarihli ve\u00a0657 sayılı Devlet Memurları Kanununun<\/a><\/strong>\u00a048 inci maddesinin birinci fıkrasının (A) bendinin (5) numaralı alt bendinde düzenlenen şartları taşımak.<\/p>\n ç) Kamu haklarından mahrum bulunmamak.<\/p>\n d) Görevini devamlı yapmasına engel olabilecek akıl hastalığı bulunmamak.<\/p>\n e) En az dört yıllık fakülte mezunu olmak.<\/p>\n (2) Dört yıllık fakülte mezunu olma şartını taşıyan üye bulunamayan yerlerde, üyeler yüksekokul veya lise mezunları arasından görevlendirilir. Denkliği Yükseköğretim Kurulu ya da Milli Eğitim Bakanlığınca kabul edilen eğitim kurumlarından birini bitirmiş olanlar da üye olarak görevlendirilebilir veya seçilebilir.<\/p>\n (3) Üyelerin, üyelik şartlarını taşıdığını gösterir belgeler hakem heyeti başkanı tarafından fiziki ortamda muhafaza edilir.<\/p>\n (4) Üyelik şartlarının kaybedildiğinin veya taşınmadığının sonradan anlaşılması halinde, bu durumun öğrenildiği tarihte ilgili üyenin görevi son bulur. Bu husus, ilgili kurum veya kuruluşa bildirilir.<\/p>\n Tüketici örgütleri temsilcisinin tespiti<\/strong><\/p>\n MADDE 10-\u00a0<\/strong>(1) Tüketici hakem heyetinde tüketici örgütlerini temsilen görev yapacak üye, tüketici örgütleri tarafından seçilir.<\/p>\n (2) Tüketici örgütlerince yapılacak tüketici hakem heyeti üyesi seçimine;<\/p>\n a) İl tüketici hakem heyeti için il sınırları içinde,<\/p>\n b) İlçe tüketici hakem heyeti için ilçe sınırları içinde,<\/p>\n c) Büyükşehir statüsündeki il tüketici hakem heyeti için büyükşehir sınırları içinde,<\/p>\n merkezi\u00a0ya da şubesi bulunan tüketici örgütleri katılabilir. Tüketici hakem heyetinin bulunduğu yerde tüketici örgütünün hem merkezinin hem de şubesinin olması halinde söz konusu tüketici örgütü, üye seçiminde bir oy hakkına sahiptir.<\/p>\n (3) Bir il veya ilçede faaliyet gösteren tüketici örgütlerinin sayısı dörtten az ise tamamının, dört ve dörtten fazla ise en az salt çoğunluğunun kararı ile kendi aralarından seçecekleri temsilci, o il ya da ilçenin tüketici hakem heyeti üyesi olarak, seçim sonuçlarını kanıtlayan belgelerle birlikte illerde il müdürlüğüne, ilçelerde kaymakamlığa bildirilir.<\/p>\n (4) Seçimin yapılması zorunluluğunun doğduğu tarihten itibaren en geç bir ay içinde bu bildirimin yapılmaması halinde, illerde il müdürlüğü, ilçelerde kaymakamlık tarafından beşinci fıkrada belirlenen\u00a0kriterler\u00a0d\u00e2hilinde tüketici hakem heyetine temsilci gönderecek tüketici örgütü belirlenir.<\/p>\n (5) Tüketici örgütü temsilcisinin tespitinde sırasıyla;<\/p>\n a) Tüketici hakem heyetinin bulunduğu il veya ilçe merkezinde çalışmalarını faal olarak yürüten ve seçimin yapıldığı tarih itibarıyla en az bir yıl önce kurulmuş olan,<\/p>\n b) İl veya ilçe merkezinde birden fazla tüketici örgütünün bulunması halinde, kayıtlı üye sayısı en fazla olan,<\/p>\n c) Ülke düzeyinde kurulan ve faaliyette bulunan şube sayısı en fazla olan,<\/p>\n tüketici\u00a0örgütü dikkate alınır. Bu\u00a0kriterlere\u00a0göre tespit edilen tüketici örgütü yönetim kurulundan, temsilcisini belirleyerek illerde il müdürlüğüne, ilçelerde ise kaymakamlığa bildirmesi istenir.<\/p>\n (6) Tüketici örgütlerini temsil edecek üyenin görev süresinin dolması ya da herhangi bir nedenle sona ermesi halinde, bu durum illerde il müdürlüğü, ilçelerde kaymakamlığın internet sitesi veya ilan panosu aracılığıyla ilan edilir. Seçim, ayrıca bir bildirime gerek kalmaksızın ilan tarihini izleyen günden itibaren bir ay içinde yapılır.<\/p>\n (7) Tüketici örgütünün bulunmadığı ilçelerde tüketici örgütü temsilcisi o ilçenin bağlı bulunduğu ilde kurulu bulunan tüketici örgütleri arasından birinci fıkrada belirlenen esaslar çerçevesinde tespit edilir. Tespit edilen üye, en geç bir ay içinde ilgili kaymakamlığa bildirilir. Bu süre içinde bildirimin yapılmaması halinde eksik üyelik 8 inci maddenin üçüncü fıkrası çerçevesinde tamamlanır.<\/p>\n (8) Tüketici hakem heyetinin oluşumu sırasında tüketici örgütü bulunmayan il veya ilçelerde tüketici örgütünün sonradan kurulması halinde, yedinci fıkra ve 8 inci maddenin üçüncü fıkrasına göre tespit edilen üyenin görevi sona erer ve yerine seçilen tüketici örgütü temsilcisi görev alır. Buna ilişkin işlemler başkan tarafından yürütülür.<\/p>\n DÖRDÜNCÜ BÖLÜM<\/strong><\/p>\n Çalışma Usul ve Esasları<\/strong><\/p>\n Başvuru<\/strong><\/p>\n MADDE 11-\u00a0<\/strong>(1) Tüketici hakem heyetine yapılan başvurular şahsen veya avukat aracılığıyla; elden, posta yoluyla veya elektronik ortamda e-Devlet kapısı üzerinden Tüketici Bilgi Sistemi ile yapılır.<\/p>\n (2) Başvuru, üçüncü fıkrada yer alan unsurları içeren dilekçe ve varsa delil oluşturan ilgili belgelerle birlikte tüketici hakem heyetine yapılır.<\/p>\n (3) Başvuruda, başvuru sahibinin; adı, soyadı veya unvanı, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları için T.C. kimlik numarası, diğer ülke vatandaşları için pasaport numarası ya da yabancı kimlik numarası, başvuru sahibinin tüketici olmaması durumunda ise vergi kimlik numarası, adresi ve varsa diğer iletişim bilgileri ile varsa vekilinin adı, soyadı, vergi kimlik numarası ile adresi, uyuşmazlık konusu, talebi ve Türk Lirası cinsinden uyuşmazlık değeri ile\u00a0şikayet\u00a0edilene ilişkin bilgilere yer verilmesi zorunludur. Uyuşmazlık değerinin döviz cinsinden olması durumunda, söz konusu değer başvuru tarihindeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının belirlediği efektif döviz satış kuru esas alınarak Türk Lirasına çevrilir.<\/p>\n (4) Elektronik ortamda e-Devlet kapısı üzerinden yapılan başvuruların Tüketici Bilgi Sistemi ile yapılması zorunludur. Bu başvuruların geçerli olabilmesi için uyuşmazlıkla ilgili başvuru formunun eksiksiz olarak doldurulması, varsa bilgi ve belgelerin Tüketici Bilgi Sistemine yüklenmiş olması gerekir.<\/p>\n (5) Üçüncü fıkra uyarınca başvuruda bulunması gereken zorunlu bilgilerde eksiklik ya da tutarsızlık bulunması durumunda, tüketici hakem heyeti başkanı tarafından yazılı olarak yedi gün süre verilmek suretiyle başvuru sahibinden ek bilgi veya belge istenir.<\/p>\n (6) Konusu, sebebi ve tarafları aynı olan uyuşmazlık ile ilgili olarak birden çok tüketici hakem heyetine veya aynı tüketici hakem heyetine birden fazla başvuruda bulunulamaz. Aksi takdirde tüketici hakem heyeti\u00a0re\u2019sen\u00a0ya da taraflardan birinin itirazı üzerine her zaman derdestliği dikkate alır.<\/p>\n (7) Bir uyuşmazlığa ilişkin olarak tüketici hakem heyetince verilen kararın kesinleşmesinin ardından; konusu, sebebi ve tarafları kesinleşen kararla aynı olan yeni bir başvuru yapılamaz. Aksi takdirde tüketici hakem heyeti\u00a0re\u2019sen\u00a0ya da taraflardan birinin itirazı üzerine her zaman kesinleşen karar ile kesin hükmü dikkate alır.<\/p>\n